System zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia
System zapewnienia i doskonalenia jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim budowany jest z poszanowaniem autonomii i specyfiki jednostek Uniwersytetu, w oparciu o ich dobre doświadczenia w zapewnianiu jakości kształcenia, w przekonaniu, że umacnianiu wysokiej jakości służy ocena własna, dialog, współpraca, wspieranie i upowszechnianie najlepszych rozwiązań.
System zapewniania jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim, obejmuje proces kształcenia na:
- studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich,
- studiach podyplomowych,
- studiach doktoranckich i w szkołach doktorskich.
W ramach systemu działają:
- Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia,
- rady dydaktyczne,
- zespoły działające na rzecz jakości kształcenia utworzone przez Rektora,
- Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia
oraz
Biuro Innowacji Dydaktycznych oraz Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia odpowiedzialna za badania ankietowe.
Zarządzenie nr 163 Rektora UW z dnia 8 listopada 2019 r. w sprawie systemu zapewniania jakości kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim.
Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia
Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia (URK) opracowuje i przedstawia Rektorowi projekt strategii w zakresie zapewniania jakości kształcenia, opracowuje ogólnouczelniane procedury zapewniania jakości kształcenia, formułuje wytyczne skierowane do rad dydaktycznych i kierowników jednostek dydaktycznych.
Ponadto URK formułuje wytyczne i rekomendacje dotyczące w szczególności:
- projektowania i monitorowania programów studiów, programów studiów podyplomowych, programów kształcenia doktorantów,
- oceniania studentów, słuchaczy studiów podyplomowych i doktorantów,
- zapewniania jakości kadry dydaktycznej prowadzącej zajęcia dla studentów, słuchaczy studiów podyplomowych i doktorantów,
- podnoszenia kompetencji i kwalifikacji przez kadrę dydaktyczną,
- monitorowania i podnoszenia jakości zasobów do nauki, w szczególności bibliotek, laboratoriów i sal dydaktycznych oraz ich wyposażenia.
wyciąg ze Statutu UW
§ 58 Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia
- Koordynacją i monitorowaniem działań strategicznych w zakresie kształcenia oraz czuwaniem nad realizacją bieżącej polityki w zakresie kształcenia, rekrutacji i organizacji studiów na Uniwersytecie zajmuje się Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia.
- Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w szczególności przygotowuje dla Rektora projekt strategii w zakresie kształcenia oraz dba o spójność oferty kształcenia oraz wewnętrzną otwartość Uniwersytetu.
- Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia wykonuje zadania doradcze oraz opiniodawcze na rzecz organów Uniwersytetu podejmujących rozstrzygnięcia w zakresie kształcenia, w szczególności w zakresie tworzenia studiów i ustalania ich programu oraz w zakresie monitorowania realizacji zadań dydaktycznych przez jednostki dydaktyczne Uniwersytetu, o których mowa w § 139 ust. 2.
- Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia może wykonywać swoje zadania z pomocą zespołów dziedzinowych. Skład tych zespołów oraz sposób powoływania ich członków określi regulamin, o którym mowa w ust. 8.
- Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia podejmuje uchwały oraz wykonuje inne czynności określone w Regulaminie Studiów na Uniwersytecie Warszawskim oraz w innych przepisach obowiązujących na Uniwersytecie.
- W skład Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia wchodzi 20 osób:
1) prorektor właściwy do spraw kształcenia, jako przewodniczący,
2) sześć osób wskazanych przez Rektora,
3) sześć osób wskazanych przez samorząd studencki,
4) sześć osób wskazanych przez Senat,
5) przedstawiciel samorządu doktorantów.
- Kadencja Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia trwa cztery lata i rozpoczyna się w dniu 1 października w roku wyboru Rektora. Do kadencji osób, o których mowa w ust. 6 pkt 3 i 5, stosuje się odpowiednio postanowienia § 37 ust. 2.
- Regulamin Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia określa jej sposób działania.
wyciąg ze Regulaminu UW
§4
- Uczelnianą politykę w zakresie kształcenia koordynuje URK.
- URK opracowuje opinie, przedstawia wnioski i propozycje przeznaczone w szczególności dla Senatu lub Rektora, dotyczące rekrutacji, procesu i jakości kształcenia, odpłatności za usługi edukacyjne oraz formułuje ogólne rekomendacje dotyczące zatrudniania nauczycieli akademickich na stanowiskach badawczo-dydaktycznych i dydaktycznych oraz innych osób prowadzących zajęcia.
- URK formułuje wytyczne skierowane do rad dydaktycznych lub KJD w sprawach dotyczących:
1) projektowania programów studiów;
2) zasad i trybu rekrutacji;
3) sylabusów przedmiotów;
4) przeprowadzania egzaminów i oceniania studentów;
5) przeliczania na punkty ECTS przedmiotów związanych z zaliczeniem części programu studiów w innej uczelni lub instytucji oraz uznawania z nich ocen;
6) procesu dyplomowania;
7) gromadzenia, analizowania i wykorzystywania informacji na temat kształcenia w jednostkach dydaktycznych;
8) polityki informacyjnej w obszarze kształcenia;
9) zasad, terminu i trybu przedstawiania URK aktów wydawanych na podstawie Regulaminu i innych aktów dotyczących kształcenia studentów;
10) trybu i standardów dokonywanej przez studentów ewaluacji procesu kształcenia;
11) trybu i standardów dokonywanej przez studentów okresowej ewaluacji pracy jednostek administracyjnych zapewniających obsługę toku studiów;
12) trybu i standardów dokonywanej przez studentów okresowej ewaluacji pracy KJD oraz kierowników studiów;
13) standardów i procedur postępowania w przypadku:
a) nieetycznego uzyskiwania przez studentów zaliczeń zajęć i egzaminów,
b) przygotowywania prac zaliczeniowych i dyplomowych z naruszeniem prawa, w tym praw autorskich.
- URK monitoruje jakość kształcenia, w szczególności:
1) analizując wyniki badań ankietowych;
2) dokonując przeglądów programów studiów;
3) przeprowadzając ewaluację procesu kształcenia na danym kierunku studiów;
4) analizując praktykę oceniania i egzaminowania studentów;
5) analizując system wsparcia dydaktycznego dla studentów.
- URK na wniosek rady dydaktycznej indywidualnych studiów międzydziedzinowych, uzgodniony z właściwym organem samorządu studentów, określa sposób organizacji studiów umożliwiających uzyskanie dyplomu ukończenia studiów na więcej niż jednym kierunku, w szczególności obejmujący:
1) zasady indywidualnej współpracy studentów z opiekunami naukowymi;
2) zakres indywidualnej organizacji tych studiów;
3) tryb i zasady określania i modyfikowania indywidualnego programu studiów studenta w ramach dziedzin, których studia dotyczą.
Rada dydaktyczna
Rada dydaktyczna podejmuje działania w celu zapewniania jakości kształcenia na kierunku lub kierunkach studiów, w szczególności opracowuje zgodny z wytycznymi URK wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia na kierunku lub kierunkach studiów.
Zarządzenie nr 169 Rektora UW z dnia 12 listopada 2019 r. z późn. zm. w sprawie utworzenia rad dydaktycznych na Uniwersytecie Warszawskim.
wyciąg ze Statutu UW
§ 68 Rada dydaktyczna
- W jednostce organizacyjnej Uniwersytetu, która organizuje kształcenie, tworzy się rady dydaktyczne właściwe dla kierunku lub kierunków studiów. Każdy kierunek studiów jest przyporządkowany jednej radzie dydaktycznej.
- Rada dydaktyczna zgodnie z rekomendacjami Senatu i uchwałami Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia projektuje i monitoruje proces kształcenia na kierunku lub kierunkach studiów, w szczególności realizuje zadania określone w Regulaminie Studiów.
- Rektor, na wniosek kierownika jednostki dydaktycznej, określa kierunki, dla których Rada będzie właściwa, i liczbę jej członków.
§ 69 Skład i zasady działania rady dydaktycznej
- W skład rady dydaktycznej wchodzą: 1) nauczyciele akademiccy zatrudnieni na stanowiskach dydaktycznych i badawczo-dydaktycznych; 2) przedstawiciele doktorantów związani z dyscypliną naukową wiodącą dla danych kierunków studiów; 3) przedstawiciele studentów danych kierunków studiów, łącznie w liczbie stanowiącej co najmniej 25% składu rady, ale nie mniej niż jeden student każdego z tych kierunków studiów.
- Nie więcej niż połowa członków rady dydaktycznej, o których mowa w ust. 1 pkt 1, może być jednocześnie członkami rady naukowej dyscypliny.
- W przypadku, gdy kształcenie na kierunku lub kierunkach studiów organizuje i realizuje wydział, nauczyciele akademiccy wybierani są do rady dydaktycznej przez radę wydziału.
- W przypadkach innych niż opisane w ust. 3 nauczyciele akademiccy wybierani są do rady dydaktycznej przez rady naukowe dyscyplin właściwe dla dyscyplin wiodących dla danego kierunku lub kierunków studiów.
- W przypadku, o którym mowa w art. 53 ust. 8 Ustawy, w skład rady dydaktycznej mogą wchodzić przedstawiciele wszystkich dyscyplin, w ramach których prowadzony jest dany kierunek studiów.
- Rada dydaktyczna wybiera spośród swoich członków przewodniczącego, z zastrzeżeniem ust. 9.
- Zasady działania rad dydaktycznych określa Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w drodze uchwały.
- Kadencja rady dydaktycznej trwa cztery lata i rozpoczyna się w dniu 1 stycznia roku następującego po roku wyborów Rektora.
- Jeżeli w jednostce dydaktycznej została utworzona tylko jedna rada dydaktyczna, to radzie dydaktycznej przewodniczy kierownik jednostki dydaktycznej.
wyciąg z Regulaminu UW
§ 5
- Rada dydaktyczna zgodnie z wytycznymi Senatu i URK projektuje proces kształcenia na jednym lub kilku kierunkach studiów, w szczególności: 1) opracowuje koncepcję kształcenia zgodną z misją i strategią Uniwersytetu;
2) formułuje propozycje zasad rekrutacji;
3) przygotowuje propozycje zmian w programach studiów;
4) określa maksymalną liczbę przedmiotów równoważnych lub punktów ECTS uzyskanych z zaliczenia przedmiotów równoważnych, które są podstawą do zaliczenia etapu studiów lub całego programu studiów;
5) określa szczegółowe kryteria zmiany formy odbywania studiów przez studenta;
6) określa zasady odbywania i zaliczania praktyk zawodowych;
7) określa zasady przeprowadzania egzaminów oraz zasady przystąpienia do egzaminów w terminie przed główną sesją egzaminacyjną;
8) określa szczegółowe zasady procesu dyplomowania, w tym przygotowania i oceny prac dyplomowych oraz przeprowadzania egzaminu dyplomowego;
9) uwzględnia wnioski z akredytacji zewnętrznych i wewnętrznej ewaluacji jakości kształcenia.
- Rada dydaktyczna zgodnie z wytycznymi Senatu i URK monitoruje proces kształcenia na jednym lub kilku kierunkach studiów, w szczególności analizuje:
1) przebieg i wyniki rekrutacji;
2) przebieg i wyniki sesji egzaminacyjnej;
3) wyniki ankiet studenckich i hospitacji zajęć;
4) przebieg i wyniki egzaminów dyplomowych;
5) system wsparcia dydaktycznego dla studentów, w szczególności infrastruktury i zasobów bibliotecznych wykorzystywanych w procesie kształcenia;
6) zgodność kompetencji naukowych i dydaktycznych osób prowadzących zajęcia, z przypisanymi do zajęć efektami uczenia się;
7) umiędzynarodowienie procesu kształcenia;
8) losy absolwentów;
9) wsparcie działalności uczelnianych organizacji studenckich związanej z kierunkiem studiów
Pełnomocnik Rektora ds. jakości kształcenia
Biuro Innowacji Dydaktycznych (BID)
Działa w zakresie:
- planowania organizacji procesu kształcenia na Uniwersytecie,
- koordynowania ogólnouniwersytecką ofertą dydaktyczną, w tym nauczania języków obcych na Uniwersytecie,
- prowadzenia spraw związanych z jakością kształcenia oraz ewaluacją procesu kształcenia,
- projektowania i realizacją innowacyjnych projektów dydaktycznych.
Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia
Pracownia Ewaluacji Jakości Kształcenia (PEJK) jest jednostką badawczą, która prowadzi systematyczne badania ewaluacyjne dotyczące różnych aspektów kształcenia na Uniwersytecie Warszawskim. Na podstawie zebranych danych sporządza raporty badawcze.
Badania dotyczące jakości kształcenia prowadzone są regularnie wśród kandydatów na studia, studentów, słuchaczy studiów podyplomowych, doktorantów, nauczycieli akademickich oraz absolwentów Uniwersytetu.
Przedsięwzięcia badawcze prowadzone są z wykorzystaniem metod ilościowych i jakościowych:
- ankiety ogólnouniwersyteckiej;
- ankiet jednostek dydaktycznych;
- metod badań jakościowych;
- analizy danych pochodzących ze źródeł administracyjnych Uniwersytetu i innych instytucji publicznych.
PEJK kieruje ujednoliconym systemem studenckich ankiet oceny zajęć dydaktycznych.
Zasady i procedury prowadzenia badań ankietowych w jednostkach dydaktycznych są zgodne z wytycznymi URK (DURK.2020.26.UURK.26 z późn. zm.) i są określone w uchwałach rad dydaktycznych dotyczących wewnętrznych systemów jakości.
EUROPEJSKIE STANDARDY I WSKAZÓWKI ZAPEWNIANIA JAKOŚCI W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
– dokument przyjęty przez ministrów właściwych do spraw szkolnictwa wyższego krajów Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, na konferencji w Bergen w 2005 r. i znowelizowany w maju 2015 r. przez ministrów państw sygnatariuszy Procesu Bolońskiego na konferencji w Erywaniu.
ESG 2015