Informacja o kształceniu nauczycieli na UW

Jak uzyskać kwalifikacje nauczycielskie podczas studiów na UW?

Na niektórych kierunkach studiów na Uniwersytecie Warszawskim możesz uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela.

Kształcenie nauczycielskie odbywa się w trakcie studiów i może być realizowane na różne sposoby:

na kierunkach takich jak pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, pedagogika specjalna czy nauczanie języków obcych jest ono w pełni wbudowane w program studiów,
na innych kierunkach jest organizowane w ramach specjalności lub specjalizacji nauczycielskich.

W ramach niektórych specjalności kształcenie nauczycielskie jest obowiązkową częścią programu, w innych natomiast ma charakter fakultatywny i można je realizować dobrowolnie.

Uzyskanie kwalifikacji nauczycielskich zazwyczaj wymaga ukończenia bloku pedagogicznego dającego uprawnienia pedagogiczne.

Opiekę nad studentami realizującymi kształcenie nauczycielskie sprawują wyznaczeni do tego pracownicy tzw. opiekunowie specjalności nauczycielskiej. Ich lista znajduje się TUTAJ.

Uzyskanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu nauczyciela jest potwierdzane w suplemencie do dyplomu ukończenia studiów magisterskich.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ukończenie studiów pierwszego stopnia (licencjackich lub równoważnych) nie daje jeszcze uprawnień do pracy w zawodzie nauczyciela. Aby je uzyskać, należy ukończyć studia magisterskie – jednolite pięcioletnie lub dwustopniowe (licencjackie i magisterskie).

Uwaga! Uzyskanie uprawnień do zawodu nauczyciela jest możliwe także w ramach studiów podyplomowych. Nie dotyczy to jednak wszystkich kierunków – np. edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej, które dostępne są tylko w formie jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich. Niektóre kierunki wymagają dodatkowo wcześniejszych kwalifikacji, np. z pedagogiki specjalnej. Ofertę studiów podyplomowych możesz sprawdzić [tutaj].

Jak wygląda blok pedagogiczny?

Jeśli planujesz uzyskać uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela, ważną częścią Twoich studiów będzie tzw. blok pedagogiczny. Jest on prowadzony zgodnie z obowiązującym standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela i obejmuje cztery grupy zajęć, które razem tworzą pełny cykl kształcenia nauczycielskiego.

Blok pedagogiczny to jedna z możliwych dróg uzyskania uprawnień nauczycielskich. Będziesz go realizować, jeśli zadeklarujesz chęć zdobycia tych uprawnień i otrzymasz żetony typu „PED”, które służą do rejestracji na odpowiednie zajęcia.

Szczegółowe informacje o zasadach i formach uzyskania uprawnień znajdziesz u opiekuna swojej specjalności oraz podczas dni adaptacyjnych.

Uwaga! Pamiętaj, że na niektórych kierunkach lub specjalnościach uprawnienia nauczycielskie możesz zdobyć także w inny sposób – np. w ramach obowiązkowych przedmiotów lub specjalizacji nauczycielskiej.

Grupa A – Przygotowanie merytoryczne

W tej grupie znajdują się przedmioty kierunkowe – czyli te, które są bezpośrednio związane ze specjalnością Twoich studiów (np. matematyka, filologia polska, biologia).
Nie musisz się o nie dodatkowo martwić – realizujesz je po prostu w ramach programu studiów w swojej jednostce.

Grupa B – Przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne

W ramach tej grupy zrealizujesz następujące przedmioty:

Nazwa zajęć	Rodzaj zajęć	Liczba godzin	Punkty ECTS
Psychologia dla nauczycieli	wykład	30	1
Pedagogika dla nauczycieli	wykład	30	1
Psychologia	ćwiczenia	30	1,5
Pedagogika	ćwiczenia	30	1,5
Psychologia – warsztaty zintegrowane	warsztat	30	2
Pedagogika – warsztaty zintegrowane	warsztat	30	2
Praktyki psychologiczno-pedagogiczne	praktyki	30	1

Zajęcia z grupy B mogą odbywać się w Twojej jednostce, ale najczęściej są dostępne w rejestracji żetonowej i prowadzone przez Wydział Pedagogiczny lub Wydział Psychologii.

Kolejność realizacji zajęć w grupie zajęć B jest następująca:

Najpierw wykłady (Psychologia dla nauczycieli, Pedagogika dla nauczycieli),
Następnie ćwiczenia (Psychologia, Pedagogika),
Potem Warsztaty zintegrowane z praktyką z psychologii i pedagogiki,
A równolegle z warsztatami – Praktyki psychologiczno-pedagogiczne.

Rys. 1. Obowiązująca kolejność realizacji zajęć z grupy B w ramach bloku pedagogicznego.

UWAGA! Jeśli z jakiegoś powodu musisz zmienić kolejność realizacji zajęć z grupy B, koniecznie skonsultuj to wcześniej z osobami prowadzącymi zajęcia oraz opiekunem specjalności nauczycielskiej w swojej jednostce.

Grupa C – Podstawy dydaktyki i emisja głosu

Ta część kształcenia pozwoli Ci rozwinąć umiejętności niezbędne do skutecznego nauczania i komunikacji z uczniami.
Obejmuje zajęcia z:

Podstaw dydaktyki ogólnej (30h, 2 ECTS) – organizowane przez Wydział Pedagogiczny lub Twoją jednostkę,
Emisji głosu (30h, 1 ECTS) – prowadzone przez Wydział Polonistyki lub Twoją jednostkę.

Oba te przedmioty są dostępne w ramach rejestracji żetonowej.

Grupa D – Przygotowanie dydaktyczne

Twoja jednostka odpowiada za realizację tej części kształcenia nauczycielskiego. Zajęcia obejmują:

Dydaktykę przedmiotu lub prowadzonych zajęć – w wymiarze co najmniej 150 godzin.
Praktyki zawodowe w szkołach lub innych placówkach edukacyjnych – w wymiarze co najmniej 120 godzin.

Podczas praktyk będziesz prowadzić zajęcia, obserwować lekcje i zdobywać realne doświadczenie zawodowe. To ważny etap, który łączy teorię z praktyką i przygotowuje Cię do samodzielnej pracy w roli nauczyciela.

Ukończenie wszystkich czterech grup zajęć – od przygotowania merytorycznego po praktyki – jest warunkiem uzyskania pełnych kwalifikacji do wykonywania zawodu nauczyciela.
Dzięki temu po zakończeniu studiów będziesz gotowy/a nie tylko do nauczania, ale też do świadomej i odpowiedzialnej pracy z uczniami.

FAQ

1. Co trzeba zrobić, aby uzyskać uprawnienia do podjęcia pracy nauczyciela?

Aby uzyskać uprawnienia do podjęcia pracy w zawodzie nauczyciela (np. nauczyciela przedmiotu, nauczyciela logopedy, nauczyciela psychologa, nauczyciela wychowawcy w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii) należy zrealizować program specjalności, który obejmuje przygotowanie merytoryczne i pedagogiczne oraz uzyskać tytuł magistra na kierunku studiów odpowiadającym przedmiotowi szkolnemu (np. nauczycielem geografii może zostać tylko mgr geografii).

O szczegółowe informacje dotyczące programu specjalności nauczycielskiej proszę zwrócić się do opiekuna specjalności w danej jednostce dydaktycznej. https://bid.uw.edu.pl/opiekunowie-specjalnosci/

2. Czy można rozpocząć specjalność nauczycielską w dowolnym momencie studiów?

Dla każdego kierunku studiów przygotowano odrębny program specjalności nauczycielskiej, który określa m.in. czas jej trwania. Dlatego w tej sprawie najlepiej skontaktować się z opiekunem specjalności nauczycielskiej w danej jednostce dydaktycznej (po dokładnym przeanalizowaniu informacji dostępnych na stronie internetowej).

3. Czy można zrezygnować ze specjalności nauczycielskiej w dowolnym momencie?

Jeśli specjalność nauczycielska nie jest obowiązkowym elementem programu studiów, to można z niej zrezygnować w dowolnym momencie. Warto jednak poinformować o swojej decyzji opiekuna specjalności nauczycielskiej w danej jednostce dydaktycznej.

Należy też pamiętać, że za niezaliczone zajęcia ze specjalności nauczycielskiej będzie trzeba wnieść stosowną opłatę (jak za niezaliczone zajęcia dodatkowe). Lepiej więc zrezygnować z dalszego przygotowywania się do zawodu nauczyciela po zaliczeniu zajęć, na które student się zapisał.

4. Czy specjalność nauczycielska jest bezpłatna?

Na studiach stacjonarnych – tak. Dla studentów studiów stacjonarnych I oraz II stopnia uczęszczanie na zajęcia ze specjalności nauczycielskiej jest bezpłatne. Należy jednak pamiętać, że za niezaliczone zajęcia ze specjalności nauczycielskiej, będzie trzeba wnieść stosowną opłatę.

Na studiach niestacjonarnych udział w dodatkowej, fakultatywnej specjalności wiąże się z uiszczeniem opłaty według tabeli opłat obowiązującej na danym kierunku studiów.

5. Jaki dokument potwierdza uzyskanie uprawnień zawodowych?

Informacja o uzyskaniu uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela znajduje się w suplemencie do dyplomu ukończenia studiów (punkt 5.2).

6. W jakiej szkole będę mógł pracować po uzyskaniu uprawnień zawodowych?

Po uzyskaniu uprawnień zawodowych do nauczania danego przedmiotu można pracować w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, np. mgr fizyki, który podczas studiów ukończył specjalność nauczycielską może nauczać fizyki w szkole podstawowej i ponadpodstawowej (zawodowej, branżowej, technikum, liceum), bez względu na to czy jest to szkoła państwowa, społeczna czy prywatna.

7. Czy praktyki nauczycielskie są obowiązkowe?

Tak. Zgodnie z rozporządzeniem MNiSW z 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela praktyki są obowiązkowym elementem programu specjalności nauczycielskiej. Obejmują praktyki psychologiczno-pedagogiczne, odbywające się w szkołach, poradniach lub innych placówkach zapewniających uczniom wsparcie psychologiczno-pedagogiczne oraz praktyki dydaktyczne, realizowane głównie w szkołach. Jeżeli dany przedmiot nauczany jest zarówno w szkole podstawowej, jak i ponadpodstawowej, student realizuje praktyki w obu typach szkół. W ramach praktyk student zdobywa doświadczenie związane z pracą dydaktyczno- wychowawczą nauczyciela, m.in. poprzez obserwacje lekcji oraz prowadzenie części zajęć pod nadzorem opiekuna praktyk.